องค์การบริหารส่วนตำบลจอหอ อำเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา : www.joho.go.th

 
 
ประวัติและความเป็นมา


              คำว่า "จอหอ" ดร.เจ้าพระคุณอริยานุวัตร เขมะจารี ศิละศาสตร์ดุษฏียบัณฑิตกิตติมศักดิ์ จากมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ อธิบายว่า จอหอ เป็นภาษาจีนจากคำสองคำคือคำว่า จ้อจ้อ เเละคำว่า ห้อห้อ เนื่องจากใช้มานานเเละความเคยชินกับนิสัยของคนไทย วรรณยุต์บางตัวจึงหายไป เลยกรอนเสียงเหลือไว้เฉพาะคำว่า จอหอ ดังปรากฏให้เห็นอยู่ทุกวันนี้

              ประชาชนส่วนใหญ่มีอาชีพทำนา ปลูกข้าว ปลูกปอ ปลูกฝ้ายเลี้ยงสัตว์ ถ้าจะนำสินค้าเหล่านี้มาขายต้องบรรทุกเกวียน โดยใช้เเรงวัวเเรงควายลากมาขายในเมืองโคราชซึ่งมีพ่อค้าคนจีนรับซื้อสินค้า

               ชาวนาที่เดินมาจากอำเภอนอก(บัวใหญ่) อำเภอวิมายะ(พิมาย) เเละอำเภอกลาง(โนนสูง) เดินทางมาถึงดินดอนเนินสูงมีอาหาร เเละบริเวณที่จะปล่อยให้วัวควายกินหญ้าได้ก็หยุดบริเวณดินเนินสูง เเห่งจอหอนี้ เพื่อรอพ่อค้าคนจีนมาจากในเมืองโคราชมารับซื้อสินค้า

               ส่วนชาวนาอีกพวกหนึ่งก็เดินทางมาจากจตุหรัส(สี่เหลี่ยม) หนองบัวโคก โนนลาว สันเทียะ(โนนไทยในปุจจุบัน) ก็บรรทุกสินค้าเช่นเดียวกันกับสารเเรก

               จอหอเกี่ยวกับการศึกสงครามในอดีตสมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ พนะบิดาเเห่งประวัติศาสตร์ไทย ได้อธิบายไว้ว่าเเผ่นดินสยามนี้เมื่อก่อนชนชาติไทยปกครองนั้นของละว้าหรือลัวะ(ลพบุรี) ซึ่งเเยกออกเป็น 3 อาณาจักรดังนี้  

               1. อาณาจักรทวาราวดี ซึ่งมีเมืองนครปฐมเป็นราชธานี

               2.อาณาจักยางหรือโยนก มีเมืองยาง(เชียงเเสน) เป็นราชธานี

               3.อาณาจักรโคตรบูร คือพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทยในปัจจุบัน มีเมืองนครพนมเป็นราชธานีเเผ่นดินอันเป็นที่ตั้งของนครราชสีมาในปัจจุบันก็รวมอยู่ในอาณาจักรโคตรบูร

               ต่อมาพระเจ้าชัยวรมันที่ 5 ได้ครองราชสมบัติ ได้เเผ่อำนาจศิลปวิทยาการมากมาย นักโบราณคดีสัษฐานว่า พระเจ้าชัยวรมันที่ 5 ได้สร้างเมืองพิมายเเละปราสาทหินพิมาย นอกจากนี้ยังได้สร้างเมืองโบราณ ซึ่งเป็นเมืองหน้าด่านของเมืองพิมาย คือเมืองเสมากับเมืองโคราช(ซึ่งปัจจุบันอยู่ในเขตอำเภอสูงเนิน) ระหว่างปี พ.ศ. 1511-1544

               สิ่งที่ปรากฏให้เห็นด่านจอหอหรือด่านบ้านจอหอก็คงเป็นหน้าด่านของเมืองพิมาย เช่นเดียวกับเมืองเสมาเเละเมืองโคราช นอกจากด่านจอหอเเล้วยังมีด่านทองหลางด่านเกวียน อีกก่อนถึงเมืองพิมาย เเต่ไม่ปรากฏซากวัตถุให้เห็นเพราะเป็นเพียงหมู่บ้านไม่ใช่เมืองเพราะคำว่าด่าน หน้าคำว่าจอถูกตัดออก ไปหลังการเปลี่ยนเเปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 การเปลี่ยนเเปลงการบริหารราชการเเผ่นดินส่วนภูมิภาคประมาณ พ.ศ. 2482 จอหอได้ยกฐานะ เป็นกิ่งอำเภอจอหอ พร้อมกับยกฐานะบ้านท่าช้าง ต่อมากิ่งอำเภอจอหอถูกยุบเป็นเพียงบ้านจอหอ

               ข้อสังเกตุ : พี่น้องชาวจอหอที่มีนามสกุล กล้าจอหอ, กล้าหาญ, ภักดีจอหอ, ถมจอหอ, ชนะจอหอ, ชาจอหอ, ชวดจอหอ, ยนจอหอ ฯลฯ บรรพบุรุษน่าจะสืบเชื้อสายมาจากด่านจอหอที่พระเจ้าพิมายสั่งให้ออกรบต้านข้าศึก

(ที่มา : ตำนานบ้านจอหอ, นายประเชษฐ์ ศิริพงษ์พิมสาร)